W ostatnich kilkunastu latach nawyki żywieniowe polskich konsumentów uległy znaczącej zmianie. Statystyczny Polak kupuje mniej ziemniaków, pieczywa i mąki. Coraz częściej korzysta z restauracji, barów i kawiarni – jak wynika z raportu „Zmiany preferencji Polaków w zakresie konsumpcji żywności”, przygotowanego przez BGŻ BNP Paribas. Raport został opracowany m.in. na podstawie badania przeprowadzonego na zlecenie Banku przez firmę GfK.
Pieczywo i ziemniaki na cenzurowanym
W ostatnim piętnastoleciu Polacy rezygnowali najczęściej z ziemniaków (spadek o 49,6 proc.) oraz pieczywa (49,1 proc.). Prawie 40-procentowy spadek odnotowały mąka i cukier. Zmniejszyło się spożycie olejów i tłuszczów, warzyw oraz jaj – o ponad 20 proc. Polscy konsumenci rzadziej też sięgali po oleje i tłuszcze (spadek o 23,4 proc.), a także po warzywa, grzyby i jaja (spadki o blisko 20 proc.).
Z raportu wynika, że więcej kupujemy wody w butelkach, a miesięczne zapotrzebowanie na nią wzrosło z 1 litra do ponad 4 litrów. Jemy też więcej czekolady. W latach 1999−2014 popyt na nią wzrósł o 150 proc. Aż o 56 proc., zwiększyło się też spożycie wędlin wysokogatunkowych. Popyt na soki wzrósł o 19,4 proc., z kolei na makarony o 15,6 proc.
Odnotowuje się stały spadek spożycia pieczywa. W roku 2014 w skali miesiąca kupowano 3,94 kg pieczywa na osobę. Jeszcze w 1999 r. miesięczny wskaźnik jego spożycia wynosił 6,8 kg. Przy zakupie pieczywa konsumenci większą uwagę zwracają na recepturę. Na tle całości produktów zbożowych wyróżnia się makaron, który odnotował wzrost popularności, po części wypierając z diety ryż i ziemniaki.
Mniej mleka, ale więcej jogurtu
Od 1999 do 2014 r. popyt na mleko zmniejszył się o 43,5 proc. Konsument w miarę wzrostu zamożności wybiera częściej produkty przetworzone, np. jogurty i napoje mleczne. Obok mleka tendencja spadkowa dotyczy spożycia śmietany i masła – odpowiednio o 24 proc. i 36 proc. Większą popularnością cieszą się natomiast sery. W latach 2000−2012 ich miesięczna konsumpcja wzrosła o 11 proc. (do 0,95 kg na osobę). Klient kupuje najczęściej sery żółte – średnio 10 razy w miesiącu.
Więcej mięsa i wędlin
Według GUS konsumpcja mięsa w latach 1999-2014 wzrosła o 9 proc. (6,4 kg) i wyniosła rocznie 73,9 kg na osobę. Największą dynamikę spożycia odnotował drób – dzięki stosunkowo niskiej cenie oraz łatwości przygotowania. Najwięcej jednak spożywano wieprzowiny. Polacy często nabywają wędliny. W 2014 r. średnia miesięczna częstotliwość ich spożycia osiągnęła historyczny rekord i wynosiła 18 razy w miesiącu. Przy wyborze mięsa i wędlin, bardziej niż w przypadku innych produktów, konsumenci kierują się polskim pochodzeniem i atrakcyjnym wyglądem, a w przypadku wędlin również tradycyjną recepturą. Ryby i owoce morza jedzone są rzadko, a ich spożycie w ciągu ostatnich 15 lat spadło.
Owoce i warzywa możliwie krajowe
Konsumpcja świeżych warzyw od lat utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Zmienia się jednak jej struktura, co się przejawia m.in. w spadku spożycia warzyw tradycyjnych. Nastąpiła też zmiana trendu w przypadku warzyw szklarniowych, m.in. pomidorów. Na popularności zyskują pomidory krajowe kosztem importowanych. Częściej wybieramy pomidory malinowe, śliwkowe i koktajlowe. Przy wyborze pod uwagę brana jest przede wszystkim cena, ale duże znaczenie ma ich polskie pochodzenie.
W ostatnich 10 latach wyraźnie zmniejszyła się konsumpcja jabłek. Średnioroczne ich spożycie spadło o 33 proc., do poziomu 14,04 kg na osobę, co było spowodowane wzrostem popularności importowanych owoców południowych.
Mniej cukru, jednak więcej słodyczy
Od roku 1999 o 39 proc. spadło spożycie cukru. Wynosi ono 14,28 kg na osobę rocznie Wzrosła za to sprzedaż słodyczy oraz napojów z dodatkiem cukru. Pomimo redukcji spożycia cukru w formie czystej, rośnie jego konsumpcja ogółem z powodu jego większej obecności w produktach spożywczych. Zgodnie z danymi GUS – od chwili przystąpienia Polski do UE konsumpcja cukru „całkowitego” zwiększyła się o 16 proc., do 43,6 kilogramów na osobę w 2014 r. W latach 2005−2014 spożycie czekolady i wyrobów cukierniczych wzrosło o 36 proc. Rośnie też popyt na czekoladę z wysoką zawartością kakao i na batony zbożowe.
Prognozy
Analitycy rynku zakładają dalszy spadek popytu na ziemniaki, pieczywo i owoce. W przypadku mięsa i wędlin utrzyma się trend wzrostowy, podobnie w przypadku przetworów mlecznych. Z kolei spożycie owoców i warzyw będzie malało. W następnych latach będziemy kupowali coraz mniej cukru, za to więcej słodyczy, których konsumpcja na tle innych krajów europejskich jest nadal stosunkowo niska.